Öncelikle ekolojik değil de sürdürülebilir tatil demeyi tercih ettim. Çünkü en başta benzin yakan araçlarımızla veya uçaklarla mesafe katederek ne kadar ekolojik olabiliriz bilmiyorum. Hatta olabildiğince sürdürülebilir tatil demek daha da yerinde olacaktır. Yarattığımız düzende kafamızı rahatlatmak ve iyi hissetmek için evimizden çok çok uzaklara gitmemiz gerekiyor hep.
Bu yazıda hazırlıklı ve tedbirli olarak, gittiğimiz yerlerin doğasına zarar vermeden, çok atık çıkarmadan nasıl tatil yapabileceğimizi anlatmaya çalışacağım. İşte birkaç başlıkta sürdürülebilir tatil!
Yolda ve çantada;
Yolculukta; Zorunlu değilse uçak yerine otobüs tercih ederek karbon ayak izimizi azaltabiliriz. Pandemiden dolayı toplu ulaşım sıkıntılı olduğu için şunu yapın ya da asla yapmayın gibi şeyler söylemek de zor. Otobüsle giderken bilet bastırmak yerine online mesaj ya da mail almayı tercih edebiliriz.
Çantada; Aslına bakarsak çantamızda bulundurmamız gereken, daima kullandığımız olmazsa olmaz atıksız gereçler var. Bunlar hem yoldayken hem de tatil boyunca pek çok tek kullanımlık atık çıkarmamızın önüne geçecekler.
Buzluk, yaz tatilinin çok önemli bir parçası. Soğuk içeceklerimizi uzun saatler koruyor, yanımızda götürdüğümüz atıştırmalıkların sıcaktan bozulmasını önlüyor.
Plajdayken tüm gün yiyecek, içeceklerimizi serin tutuyor. Kampçı ve piknikçi ruhlu tatilin olmazsa olmazı.
Bez çanta, mutlaka yanımızda en az 2-3 tane bulundurmalıyız. Ansızın lazım olduğu bir yer çıkıveriyor.
Termos, soğuk veya sıcak içecekleri taşımak için kullandığımız atıksız yaşamın baş tacı bir gereç. Bakın benim için o kadar önemlidir ki birine ödünç versem gözüme uyku girmez. Herkesin bir kırmızı çizgisi var sonuçta :D
Matara, suyumuzu yanımızda taşımak için kullandığımız, termos kadar
hayati ürünlerden biri. Ben genelde küçük termosuma kahve, büyük termosuma su koyuyorum. Buzluk olunca suyu soğuk tutma sıkıntısı zaten olmuyor.
Pipet, aslında şahsen çok da gerekli görmediğim ama bazı spesifik içecekler için gerekli olabilen bir gereç. O yüzden nolur nolmaz diye yanımda çelik pipetimi taşıyorum. Bambu, cam ve buğday sapından olan alternatifleri de mevcut. Plastik pipet ne kadar gereksiz bir şey yahu!
Balmumu kumaş, sandviç, çerez vb. atıştırmalıkları sarmak için kullandığımız streç film alternatifi bir gereç.
Saklama kabı, ilk akla gelen gereç olmasa da bence baya gerekli. En basitinden yolda çerez, meyve, tatlı, dondurma vb. her türlü ürünü alırken kullanıyoruz.
Plajda;
Güneş koruyucu, için kesin şunu tercih etmelisiniz gibi bir şey söyleyemiyorum Çünkü gönül doğal içerikli ürünlerden yana olsa da doğal mineralli koruyucuların tam koruma sağlayamadığına dair tartışmalar var. Bir yanıyla da kimyasal filtreli koruyucular deniz hayatına zarar veriyor. Biraz muğlak bir konu. Bilin ama kararınızı kendiniz verin.
Havlu, peştemal: En iyi havlu evdeki havludur. Yenisini alacaksakta doğal pamuklu kumaş ya da daha az su ve hammadde kullanılarak üretilen, geri dönüştürülmüş plastik karışımlı tercihler yapmak iyi olabilir. Şu markaya bakabilirsiniz.
Giyinip kuşanırken;
Mayo; Çoğu mayo saf polyester veya naylondan yapılır. Bu tür malzemeler her yıkamada suya yalnızca mikro plastikler atmakla kalmaz, aynı zamanda kaynak israfıdır. Ancak doğal kumaştan mayo seçenekleri de ülkemizde pek yok ya da ulaşılabilir değil.
Şapka, çanta; En sürdürülebilir giyim kuşam elimizde olandır. Yenisini alacaksak da doğal kumaşları ve yerel üreticileri, satıcıları tercih etmek makbuldür. Hasır veya pamuklu bez kumaş tercih edilebilir. Ancak pamuklu kumaşlar içinde maalesef ki yüksek miktarlarda su harcandığını unutmayalım. Yani sırf doğal diye gerçekten ihtiyacımız olmayan bir ürünü almayalım.
Elbise; ‘En sürdürülebilir giyim kuşam elimizde olandır’ düsturunu yineleyelim. Yeni ihtiyaçlar içinse ikinci el, takas veya sürdürülebilir üretim yapan küçük üreticiler tercih edilebilir.
Doğada;
Doğal sinek kovucu; Sineklerden kurtulmak için zararlı kimyasal içeren ürünleri kullanmak hem bize zarar veriyor hem de havaya karışarak doğaya. Neyse ki doğal içerikli sinek ve böcek kovucular var. Evde kendimiz yapmak da mümkün.
Gürültü kirliliği; Sanırım çok üstüne düşünmediğimiz ve konuşmadığımız bir konu. Nerede olursak olalım oradaki canlıların refahına da saygı ve özen göstermek gerektiğini düşünüyorum. Canlıdan kastım hem oradaki diğer insanlar hem de hayvanlar. Müzik ve konuşma sesimize dikkat…
Geri dönüşüm; Günübirlik olmayan tatillerde en iyi ihtimalle plastik şişede su almak zorunda kalıyoruz. İllaki ambalajlı gıda ve içecek tüketiyoruz. Plastik, metal, cam, kağıt ambalajlar. Bunları bir çantada biriktirerek şehir merkezindeki geri dönüşüm kutularına atabiliriz.
Bakım yaparken ve temizlenirken;
Diş bakımında plastik yerine bambu veya misvak diş fırçası, plastik diş ipi yerine doğal diş ipi, zararlı kimyasallar barındıran ve plastik ambalajdaki diş macunları yerine tablet diş macunu veya geri dönüşebilen metal tüplü diş macunu kullanabiliriz. Tablet diş macunu valizde ezilmeyeceği vs. için tatile daha uygun gözüküyor.
Bakım yapmak için doğal kozmetik ürünleri ve tek kullanımlık pamuklar yerine çok kullanımlık yüz pedlerini tercih edebiliriz.
Plastik tarak yerine tahta tarak kullanabiliriz.
Temizlik için temiz içerikli doğal el sabunu kullanmak hem bizim hem de bu sabunların suya karıştığı doğa için iyi olacak.
Saç temizliği için doğal saç sabunu veya doğal katı şampuan kullanabiliriz. Unutmayalım ki bugün yaşanan müsilaj sorununun sebeplerinden biri de sularımızı kirleten zararlı kimyasal içerikli temizlik ve bakım ürünlerinin kullanımıdır.
Beslenirken;
Tatillerin beni en çok üzen noktalarından biride beş yıldızlı otel veya pansiyonlardaki açık büfelerden geriye kalan israf olmuş gıdalar. Sadece tatil için de değil, dışarıda yeme içme konusunda genel olarak var olan büyük bir problem.
“Dünyada 870 Milyon Aç İnsan Var!”
“2021 BM Gıda İsrafı Endeksi Raporu'na göre Türkiye'de her yıl 7,7 milyon tondan fazla gıdanın israf edildiğine işaret ediyor. Türkiye dünya genelinde en fazla gıdanın israf edildiği ülkeler arasında yer alıyor. Dünya genelinde ise her yıl toplam 931 milyon ton gıda israf ediliyor.” (gidaisrafi.com)
En azından açık büfe ya da serpme kahvaltı yerine tabak yemek isteyebiliriz. Gittiğimiz işletmelerde dilek şikâyet yazıları bırakarak gıda israfını azaltan uygulamaları talep edebiliriz.
Eko-tatil;
Son olarak da farklı bir deneyim yaşamak, yeni bakış açıları kazanmak istiyorsak eko-tatili mutlaka deneyimlemeliyiz. Ekolojik oteller, kamp alanları ve çiftlikler mevcut. Benim burada asıl bahsetmek istediğim ise eko-çiftlikler. TaTuTa ağına üye olarak Türkiye’nin pek çok noktasındaki çiftlikle tanışabiliriz.
Hem ekolojik yaşama dair uygulamaları öğrenebilir hem doğanın içinde yaşam deneyimi kazanabilir hem de bambaşka insanlarla tanışıp gerçek etkileşimler kurabilir ve unutulmayacak anılar biriktirebiliriz. Daha da ötesi birlikte üretmenin hazzı ve verdiği motivasyon…
Vedalaşırken;
Gittiğimiz yerden ayrılırken arkamızda yığınla çöp bırakmadığımızdan, temizlik ve bakım ürünlerimizdeki kimyasallarla doğayı zehirlemediğimizden, yerel halka rahatsızlık vermediğimizden, ateş yakarak veya başka bir şekilde risk oluşturabilecek durumlar yaratmadığımızdan ve oradaki canlılığa zarar vermediğimizden emin olarak iç rahatlığıyla vedalaşalım.